Αμερικανοί και Θουκυδίδης...

Σ' αυτό το σημείο βρίσκεται η αφέλεια των Αμερικανών. Μιμήθηκαν έναν σχεδιασμό στην εφαρμογή του οποίου απέτυχαν οι ίδιοι οι εμπνευστές του. Οι φοβεροί και τρομεροί Αθηναίοι της αρχαιότητας. Νόμιζαν ότι αρκούσαν οι "οδηγίες χρήσης" που άφησαν πίσω τους. Ποιες ήταν αυτές; Οι ιστορικές αναφορές, που αποκαλύπτουν με μεγάλη λεπτομέρεια την "πτήση" των Αθηναίων από την πρώτη στιγμή που αυτοί "απογειώθηκαν" μέχρι την τελική τους "πτώση". Ο Θουκυδίδης και το έργο του έγινε γι' αυτούς το "ευαγγέλιο" της κοσμοκρατορίας τους. 

Τι ήταν ο Θουκυδίδης; Ο πραγματικός πατέρας της ιστορίας ως επιστήμης σ' ό,τι αφορά την ανάλυση αυτών που περιγράφει. Αυτός ήταν ο πρώτος που αναζήτησε με μεγάλη μεθοδικότητα το αίτιο πίσω από το αποτέλεσμα. Αυτός ήταν που έκανε την ιστορία "εργαλείο",
τόσο για την εξουσία όσο και για τους λαούς. Ο Θουκυδίδης λοιπόν ήταν αυτός ο οποίος ανέλυσε την πορεία του αθηναϊκού ιμπεριαλισμού. Αυτή η γνώση —ακόμα και σήμερα— αποτελεί το ανώτατο επίπεδο στρατηγικής που μπορεί ν' ακολουθήσει ένα σύστημα. Ποιος γνωρίζει, για παράδειγμα, ότι στην ανώτατη σχολή πολέμου των ΗΠΑ ο Πελοποννησιακός Πόλεμος είναι το κυριότερο και πιο δύσκολο μάθημα για τους υποψήφιους στρατηγούς; Γιατί είναι το πιο δύσκολο; Γιατί δεν έχει σχέση με τη στρατηγική του τακτικού στρατού. Δεν έχει σχέση με τις συγκρούσεις μεταξύ ομοίων σε ένα φυσικό περιβάλλον συμφερόντων. Ο Θουκυδίδης περιγράφει συγκρούσεις ανόμοιων μέσα σε ένα τεχνητό περιβάλλον, το οποίο το έχουν δημιουργήσει μόνοι τους. Συγκρούσεις μεταξύ συστημάτων, τα οποία έχουν επιλέξει λειτουργικά δόγματα, που τους δίνουν διαφορετικές "φύσεις". Συγκρούσεις μεταξύ συστημάτων, που φέρονται εχθρικά σε ένα περιβάλλον, το οποίο το δημιούργησαν μόνοι τους και το διατηρούν στην κατάσταση που τους ευνοεί.

Ο Θουκυδίδης περιγράφει τα λάθη του ισχυρού αυτού του περιβάλλοντος, που οδήγησαν τα πάντα σε κατάρρευση. Περιγράφει τον ιμπεριαλισμό ενός συστήματος, που έχει επιλέξει να βρίσκεται σε διαφορετική "φύση", τόσο από τους αντιπάλους του όσο και από τους συμμάχους του. Η Αθήνα —και πάντα με γνώμονα τα τεχνολογικά δεδομένα της εποχής— ήταν ο "αετός" του ελληνικού κόσμου. Χρησιμοποιούσε τον στόλο της για να μετακινείται σε ασφαλή "κλαδιά" κοντά στους εχθρούς της, αλλά τα "βέλη" της ήταν απλές στρατιωτικές μονάδες, που στηρίζονταν στον αιφνιδιασμό. Φερόταν και λειτουργούσε ως "αετός", άσχετα αν δεν διέθετε αεροπορία. Ο αντίπαλός της ήταν η Σπάρτη, που ήταν ένας κλασικός χερσαίος "λέοντας", ο οποίος επιδίωκε τις κατά μέτωπο συγκρούσεις.

Το καλύτερο "μυαλό" που κατεύθυνε αυτόν τον ιμπεριαλισμό ήταν ο Περικλής. Γιατί; Όχι γιατί της πρόσφερε τη μεγαλύτερη δύναμη, αλλά γιατί ήταν αυτός ο οποίος εμπνεύστηκε το τεχνητό περιβάλλον μέσα στο οποίο θα μπορούσε να "ευδοκιμήσει" ο ιμπεριαλισμός της και ήταν αυτός ο οποίος γνώριζε τη φύση της Αθήνας και μπορούσε να της προσφέρει άμυνα μέσα στο περιβάλλον αυτό. Τι σημαίνει αυτό; Το εξής απλό. Ο Περικλής ήταν ο μόνος που κατανοούσε αυτά που είπαμε παραπάνω. Γνώριζε ότι ο ιμπεριαλισμός της Αθήνας οφειλόταν στη Σπάρτη. Για όσο διάστημα θα υπήρχε η Σπάρτη, θα υπήρχε και η Αθήνα. Για όσο διάστημα η Σπάρτη ήταν σύμμαχος των ελληνικών απολυταρχικών συστημάτων που μισούσαν τη δημοκρατία, θα μπορούσε η Αθήνα να "πουλάει" δημοκρατία στους υπολοίπους. Για όσο διάστημα κάποιοι θα φοβούνταν τους Σπαρτιάτες, θ' ακολουθούσαν το "άρμα" της Αθήνας και θα έπεφταν θύματα του ιμπεριαλισμού της.

Γνώριζε δηλαδή ότι η Σπάρτη ήταν ένας "αγαπημένος" εχθρός, γιατί απλούστατα χάρη στην παρουσία του είχε κέρδος η Αθήνα. Ένας "αγαπημένος" εχθρός, που μπορούσες να τον "πληγώνεις", αλλά όχι να τον "σκοτώσεις". Το σύνολο των συμπεριφορών των αντιπάλων συστημάτων θα είχαν ως περιοριστικό όριο την επιβίωση του αντιπάλου. Δεν συνέφερε την Αθήνα να καταστραφεί η Σπάρτη και βέβαια συνέβαινε και το αντίθετο. Από εκεί και πέρα ο καθένας αγωνιζόταν για να εισπράξει τα μεγαλύτερα κέρδη μέσα σ' αυτό το δεδομένο περιβάλλον. Πάνω στο ελληνικό "πλοίο" —και άρα πάνω στις κοινές ελληνικές αρχές— η Αθήνα και η Σπάρτη πήραν τα δύο ιδεολογικά άκρα του. Η Αθήνα πήρε τα δικαιώματα της δημοκρατίας και η Σπάρτη τα δικαιώματα της ολιγαρχίας, που για τις ελληνικές αρχές σήμαινε αριστοκρατία. Ο καθένας εισέπραξε τις συμπάθειες και τις αντιπάθειες που του αντιστοιχούσαν και εκεί παιζόταν όλο το παιχνίδι των συμφερόντων.

Ο Περικλής όμως γνώριζε και κάτι άλλο εξίσου σημαντικό. Γνώριζε τη φύση του συστήματος που εξουσίαζε ως στρατηγός. Γνώριζε τι το συμφέρει και τι όχι. Γνώριζε ότι δεν συμφέρει τον "αετό" να συγκρούεται με τους "λέοντες" στο στοιχείο που τους ευνοεί. Ο "αετός", ακόμα και στην πιο δύσκολη στιγμή γι' αυτόν, πρέπει να έχει υπομονή. Ακόμα κι ένας τρομερός λοιμός να μην μπορεί να τον αναγκάζει να εγκαταλείψει τη φύση του. Να μην τον αναγκάσει να εγκαταλείψει την ασφαλή "φωλιά" του και να κατέβει στη γη να παλέψει. Ακόμα κι όταν τα βλαστάρια του πεθαίνουν, δεν πρέπει ν' αλλάζει τη λογική του εξαιτίας των ενστίκτων του. Ο Περικλής δηλαδή ήταν αυτός ο οποίος "έχτισε" το περιβάλλον όπου θα ασκούταν ο αθηναϊκός ιμπεριαλισμός και ο ίδιος ήταν που "δίδαξε" στους συμπολίτες του πώς αμύνεται ο "αετός" στην πιο δύσκολή του στιγμή. Ο Περικλής άφησε τους Σπαρτιάτες να λεηλατούν την Αττική, αλλά δεν επέτρεψε στους Αθηναίους να συγκρουστούν μαζί τους σε χερσαία μάχη. Το μόνο που επέτρεψε ήταν να αποπλεύσει ο αθηναϊκός στόλος και να "χτυπήσει" τους Σπαρτιάτες σε αδύναμα σημεία κοντά στη δική τους έδρα. Ο "αετός" δηλαδή πέταξε μόνον για να "χτυπήσει" στη "φωλιά" του αντιπάλου και όχι τον ίδιο τον αντίπαλο.

Αυτή ήταν η χειρότερη στιγμή του αθηναϊκού ιμπεριαλισμού μέσα στα πλαίσια της ομαλής λειτουργίας του. Η καλύτερη στιγμή του ήρθε και πάλι με "χτύπημα". Ο τρομερός στρατηγός Δημοσθένης, επικεφαλής του αθηναϊκού στόλου, κατέλαβε με αιφνιδιασμό την Πύλο. Αυτή ήταν η κίνηση "ματ" για τους Σπαρτιάτες. Ήταν η κίνηση που έφερνε τους Αθηναίους με απόλυτη ασφάλεια και χωρίς κόστος δίπλα στη Σπάρτη και ταυτόχρονα τους έδινε τον έλεγχο των πλοίων προς τη Δύση. Ό,τι μπορούσε δηλαδή να επιθυμήσει ένα σύστημα όπως το αθηναϊκό. Δεν έχει σημασία να γνωρίζει ο αναγνώστης λεπτομέρειες για το χτύπημα αυτό. Σημασία έχει ότι με ένα φτηνό σε κόστος "χτύπημα" οι Αθηναίοι μπόρεσαν και "γονάτισαν" έναν "λέοντα". Ήταν τόσο τρομερό το "χτύπημα", που ανάγκασε τους Σπαρτιάτες να ζητήσουν ανακωχή με εξευτελιστικούς γι' αυτούς όρους. Ήταν ένα χτύπημα όμοιο με τις ατομικές βόμβες που έριξαν οι Αμερικανοί στην Ιαπωνία.

Αυτές οι δύο καταστάσεις είναι τα όρια εντός των οποίων "κινείται" ένα τέτοιο σύστημα μέσα στο τεχνητό περιβάλλον όπου δραστηριοποιείται. Όταν αμύνεται, ακόμα και στην πιο δύσκολη κατάσταση, δεν εγκαταλείπει τη φύση του. Όταν επιτίθεται, εκμεταλλεύεται τη φύση του. Τα πάντα τα κάνει με γνώμονα τη φύση του. Ήταν αδύνατον να επιβιώσει ο ιμπεριαλισμός της Αθήνας, αν παρασυρόταν στο επίπεδο που ευνοούσε τη Σπάρτη. Αν, όταν αμυνόταν, συγκρουόταν σε χερσαία μάχη, θα την καταλάμβαναν οι Σπαρτιάτες. Αν επέλεγε, μέσω των χερσαίων επιχειρήσεων, να επιτύχει έναν στόχο, όπως η κατάληψη της Πύλου, θα αποτύγχανε παταγωδώς. Το δίδαγμα δηλαδή από αυτά τα έργα είναι ότι δεν αλλάζει ένα ανώτερο σύστημα τη "φύση" του. Ό,τι και να κάνει, σέβεται τη φύση του. Μ' αυτήν αμύνεται και μ' αυτήν επιτίθεται. Όλα αυτά όμως δεν τα σεβάστηκαν ούτε οι ίδιοι οι Αθηναίοι. Έπεσαν θύματα ενός ευφυούς καιροσκόπου και δημαγωγού, του Αλκιβιάδη. Αυτός ήταν που την οδήγησε στο θάνατο.

Αυτή είναι η αδυναμία της δημοκρατίας όταν ασκεί ιμπεριαλισμό. Από τη στιγμή που ο λαός είναι αυτός ο οποίος αποφασίζει για το ποιος θα κυβερνήσει το σύστημα, αυτό το ρίσκο πάντα θα υπάρχει. Όταν ασκείς ιμπεριαλισμό, ο λαός και η κρίση του δεν είναι πάντα ασφαλής. Όταν ασκείς ιμπεριαλισμό πρέπει να υπάρχει ανάλογη εκπαίδευση των διαχειριστών του και θρησκευ­τική προσήλωση στις αρχές που γνωρίζεις ότι μπορούν να σε βοηθήσουν στην επιβίωση. Ένα τέτοιο ιμπεριαλιστικό σύστημα, όταν είναι δημοκρατικό, είναι υποχρεωμένο —για να είναι ασφαλές— να μορφώνει στον ύψιστο βαθμό τους πολίτες του. Αυτό έκανε η Αθήνα. Είχε ανάγει την αγωγή του πολίτη σε πραγματική επιστήμη. Όμως, παρ' όλη τη μόρφωσή τους οι Αθηναίοι, παρασύρθηκαν από τον γοητευτικό αλήτη Αλκιβιάδη και καταστράφηκαν.

Ο καιροσκοπισμός και η αχαλίνωτη φιλοδοξία του Αλκιβιάδη σε συνδυασμό με την απερι­σκεψία του αθηναϊκού δήμου, οδήγησαν στην καταστροφή. Οδήγησαν στη σικελική εκστρατεία. Πώς έγινε η καταστροφή; Από την άγνοια και την ασχετοσύνη αυτών που τη σχεδίασαν. Επειδή επρόκειτο περί νησιού, νόμισαν οι Αθηναίοι ότι θα ήταν άλλο ένα "χτύπημα" του συστήματός τους. Αυτό όμως δεν ήταν η πραγμα­τικότητα. Η πραγματικότητα ήταν ότι αναγκάστηκαν να συγκρου­στούν σε χερσαίο πόλεμο με τη Σπάρτη, έστω και μακριά από τον ελλαδικό χώρο. "Πέταξαν", όχι για να "χτυπήσουν", αλλά για να πάνε να "παλέψουν" μακριά από τη "φωλιά" τους.

 Παρασύρθηκαν, άλλαξαν τη "φύση" τους και ηττήθηκαν. Από μια αποτυχημένη επιχείρηση έχασαν τους καλύτερους στρατηγούς τους, τον Νικία και τον Δημοσθένη και καταστράφηκε σχεδόν ολοσχερώς ο στρατός τους. Ο αετός έχασε το "μυαλό" του και μαζί μ' αυτό έχασε και τα "βέλη" του. Αυτό ήταν το τέλος του. Από εκεί και πέρα ήταν θέμα χρόνου να ηττηθεί ο ελληνικός κόσμος. Γιατί; Γιατί η Αθήνα και τα συμφέροντά της προστάτευαν τόσο τη Σπάρτη όσο και τον γενικότερο σχεδιασμό. Ο "αετός", για όσο διάστημα επιβίωνε, φρόντιζε να επιβιώνει και ο επιθυμητός αντίπαλός του, που ήταν ο "λέων" της Σπάρτης. Ένας "λέων" στο μέγεθος που μπορούσε να τον ελέγχει η μικρή πληθυσμιακά Αθήνα. Από τη στιγμή που ο "αετός" νικήθηκε, η ήττα του ελληνικού κόσμου ήταν αναπόφευκτη.

Γιατί ήταν αναπόφευκτη; Γιατί καιροφυλακτούσε ο "λέων" της Μακεδονίας. Ένας "λέων" αφύσικα μεγάλος για τα ελληνικά δεδομένα και τον οποίο μόνον ως σύνολο ο ελληνικός κόσμος μπορούσε να τον αντιμετωπίσει. Ένας μεγαλόσωμος "λέων", που ήταν σίγουρο ότι θα στραφεί εναντίον του ομοίου του —αλλά πολύ μικρότερου— που ήταν ο "λέων" της Σπάρτης. Πώς πραγματοποιήθηκε αυτή η ήττα; Με την έξυπνη αναπλήρωση αυτού που ενσάρκωνε τον πλέον βασικό ρόλο στον ελληνικό κόσμο. Με την αναπλήρωση των Αθηναίων από τους Μακεδόνες. Ο μεγαλοφυής Αλέξανδρος ήταν αυτός που με τη βία των "όπλων" ανέλαβε να ενσαρκώσει το θεωρητικό "όνειρο" της Αθήνας, που ήταν η οριστική νίκη της απέναντι στη Σπάρτη.

Γιατί θεωρητικό; Γιατί η σύγκρουση μεταξύ των δύο ελληνικών θηρίων ήταν τεχνητή. Δεν αποτελούσε πραγματικό στόχο της Αθήνας η καταστροφή της Σπάρτης. Βολεύονταν και οι δύο από την αιώνια αντιπαλότητά τους. Νίκη του ενός έναντι του άλλου σήμαινε καταστροφή του ελληνικού κόσμου. Ο Αλέξανδρος εκ του πονηρού ανέλαβε να νικήσει τους Σπαρτιάτες, όχι για λογαριασμό του βασιλείου της Μακεδονίας —πράγμα που θα ερέθιζε τους Έλληνες και θα τους έστρεφε εναντίον του—, αλλά για λογαριασμό της Αθήνας. Ανέλαβε στρατηγός–αυτοκράτωρ της Αθήνας και άρα ανέλαβε ως εκφραστής του κορυφαίου ελληνικού ιδεολογήματος. Ανέλαβε επικεφαλής του ελληνικού κόσμου και έλεγξε απόλυτα το ελληνικό πλοίο, που ήταν ασφαλές μόνον όταν δεν ελεγχόταν από κεντρική εξουσία. Ένας κληρονομικός βασιλιάς ανέλαβε τα ηνία της δημοκρατίας. Ένας κληρονομικός μονάρχης πήρε τη θέση του ιδανικού πολιτικού άντρα της δημοκρατίας. Του άντρα που πρόσφερε στη δημοκρατία τη μεγαλύτερη νίκη της. Το αποτέλεσμα; Πήρε εκείνους, που μέχρι τότε συνέθεταν το σώμα του "αετού" και τους έκανε το μυαλό του "ίππου" που δημιούργησε με τις κατακτήσεις του.

Η παγίδα του Αλεξάνδρου ήταν τρομερά ευφυής. Λόγω της διπλής ιδιότητάς του, μπορούσε να λειτουργεί με πολλούς τρόπους ταυτόχρονα. Όποτε τον συνέφερε κρυβόταν πίσω από τη βασιλική του ιδιότητα και όποτε τον συνέφερε παρίστανε τον πολίτη. Τι έκανε; Ως απόλυτος κύριος των πάντων, έστρεψε τον μακεδονικό "λέοντα" και τον "αετό" της Αθήνας εναντίον του μεγάλου "ίππου" της Ανατολής. "Λέοντας" και "αετός" στράφηκαν εναντίον του "ίππου" και τον νίκησαν. Όταν έφτασε όμως στη Βαβυλώνα, άλλαξε τακτική. Έθεσε τον εαυτό του επικεφαλής του ασιατικού "ίππου" και του επέτρεψε να "καταπιεί" τα δύο θηρία που τον νίκησαν. Ο μακεδονικός "λέοντας" έγινε ο πανίσχυρος σκελετός αυτού του "ίππου" και ο αθηναϊκός "αετός" με τον ίδιο τρόπο έγινε το "μυαλό" του. Παγίδευσε σε μία τεράστια δομή τους Έλληνες και στην πραγματικότητα τους έκανε υπάλληλους ενός απολυταρχικού συστήματος. Τότε ακριβώς χάθηκε ο ελληνικός κόσμος. Από ανεξάρτητος κόσμος, που επεκτεινόταν εις βάρος του βαρβαρισμού, έγινε ο "εγκέφαλος" ενός βαρβαρικού συστήματος. Από αμφισβητίας της εξουσίας, έγινε υπάλληλός της. Αυτή ήταν η ήττα του, που τον οδήγησε στη λήθη των αιώνων. Ο ελληνικός "αετός" από τότε μέχρι σήμερα δεν "ξαναπέταξε". Ο μακεδονικός "ίππος" τον ακριβοπλήρωσε, τον εκμεταλ­λεύτηκε, τον δόξασε, αλλά δεν τον απελευθέρωσε.

Όλα αυτά έγιναν, γιατί η δημοκρατία λειτουργεί με τέτοιον τρόπο, που μπορεί να καταστρέψει ένα σύστημα το οποίο λειτουργεί περίπλοκα. Όταν λοιπόν η πιο καλά εκπαιδευμένη κοινωνία που γνώρισε ποτέ ο κόσμος —και μάλιστα σε μικρό πληθυσμό— απέτυχε στη διαχείριση τέτοιου συστήματος, ευνόητο είναι ότι είναι επικίνδυνη για συστήματα που δεν έχουν αυτά τα χαρακτη­ρι­στικά. Για ψευδο­δημοκρατίες ανεκπαίδευτων πληθυσμών εκατομμυρίων ανθρώπων. Γιατί θεω­ρού­με σημαντικό το χαρακτηριστικό του μικρού πληθυσμού; Γιατί απλούστατα τέτοιου είδους πληθυσμός μορφώνεται εύκολα και γρήγορα κι επιπλέον έχει μόνιμη επαφή με την εξουσία. Οι πολίτες εύκολα αποκτούν κοινά συμφέροντα μεταξύ τους και εύκολα μπορούν να γίνουν κοινωνοί της σκέψης της εξουσίας.

Στο σημείο αυτό ο αναγνώστης μπορεί να καταλάβει για το πού θέλουμε να καταλήξουμε. Όσο "ανώτερο" είναι ένα σύστημα, τόσο πιο πολλές απαιτήσεις έχει από τους πληθυσμούς του, αλλά και από τις εξουσίες του. Δεν μπορεί ξαφνικά ένα σύστημα βαρβάρων, που έχει τη μορφή "ίππου", να γίνει "αετός". Ένα σύστημα, που λειτουργεί ως "αετός", έχει πολλές απαιτήσεις από τον λαό που το συνθέτει. Έχει πολλές απαιτήσεις, γιατί ο λαός συμμετέχει στις αποφάσεις που το αφορούν και είναι δυνατόν από τις αποφάσεις αυτές —όταν είναι λανθασμένες— ν' απειληθεί η επιβίωσή του. Απαιτείται να υπάρχουν κοινά συμφέροντα μεταξύ εξουσίας και λαού και ταυτόχρονα ο λαός να βρίσκεται σε πολύ καλό επίπεδο γνώσης και άρα εκπαίδευσης. Ένα τέτοιο σύστημα δεν πρέπει να "πατάει" στη γη. Δεν πρέπει δηλαδή να υπάρχει μέρος του πληθυσμού του που δεν καταλαβαίνει τι γίνεται και ταυτόχρονα δεν κερδίζει σε καμία περίπτωση από την όλη δραστηριότητά του. Δεν πρέπει να υπάρχει δηλαδή πληθυσμός-"βάρος" που να το επιβαρύνει και να του δίνει αδράνεια όταν αυτό πρέπει να "πετάξει". Το ιδανικό για ένα τέτοιο σύστημα είναι λαός και εξουσία να βρίσκονται στο απόλυτα ίδιο επίπεδο από πλευράς γνώσης και συμφέροντος. Σε συνθήκες δημοκρατίας να μπορεί ο κάθε πολίτης να είναι σε θέση ν' αναλάβει τη διαχείρισή του. Η δημοκρατία δηλαδή να έχει να διαλέξει τον καλύτερο μεταξύ ομοίων. Τότε μόνον δεν κινδυνεύει το σύστημα "αετός" και τα συμφέροντά του.

Αυτό είναι το ανώτατο όριο στο οποίο μπορεί να φτάσει ένα σύστημα που ασκεί ιμπεριαλισμό. Ένα σύστημα, που η εξουσία του δεν ασκείται από κλειστά και απρόσιτα για τον λαό "δωμάτια". Όλα τα υπόλοιπα συστήματα δεν είναι υποχρεω­μένα να πληρούν αυτές τις δύσκολες προϋπο­θέσεις. Ένα σύστημα, που λειτουργεί για παράδειγμα ως "ίππος", έχει τις ελάχιστες απαιτήσεις. Εξουσία και λαός δεν έχουν καμία σχέση μεταξύ τους. Άλλα συμφέροντα έχει ο ένας και άλλα ο άλλος. Άλλη εκπαίδευση έχει ο ένας και άλλη ο άλλος. Αυτοί οι οποίοι ασκούν εξουσία έχουν δικά τους ταξικά συμφέροντα, εκπαιδεύονται ξεχωριστά και ασκούν μονο­πωλιακά την εξουσία από τα πολυτελή "δωμάτιά" τους. Ο λαός στην περίπτωση αυτήν είναι ένα "έρμα", που άγεται και φέρεται, χωρίς να ρωτάται. Μια μάζα κρέατος, που απλά ακολουθεί χωρίς αντιδράσεις τις εντολές της εξουσίας, είτε με την απειλή της βίας είτε με την υπόσχεση της επιβίωσης. Ένα "βάρος", που δεν ενοχλεί το θηρίο με την ύπαρξή του.

Από την άλλη μεριά, ένα σύστημα, που λειτουργεί ως "λέοντας", έχει ανώτερες απαιτήσεις, αλλά όχι το σύνολο αυτών. Ένας "λέοντας" αρκεί να δημιουργήσει συνθήκες κοινών συμφε­ρόντων μεταξύ εξουσίας και λαού. Δεν χρειάζεται δηλαδή εξουσία και λαός να βρίσκονται στο ίδιο επίπεδο γνώσης. Αρκεί να υπάρχουν κοινά συμφέροντα και δεν παίζει ρόλο η διαφορά γνώσης. Οι αστικές χριστιανικές δημοκρατίες, που λειτουργούν ως "λέοντες", αυτά τα συμφέροντα πάντα επιδιώκουν να είναι κοινά. Δεν έχουν πρόβλημα, επειδή οι μορφωμένοι εξουσιαστές έχουν διαφορετική νοοτροπία και γνώση από τους αγράμματους εργάτες. Αυτό το οποίο τους ενδιαφέρει είναι τα κοινά συμφέροντα μεταξύ αυτών των "διαφορετικών" ανθρώπων. Το αναλογικά μικρό ιμπεριαλιστικό κέρδος, που εισπράττουν οι εργάτες μετά από τις πράξεις του συστήματος αυτού, του δίνουν "βάρος", αλλά αυτό δεν ανησυχεί τον "λέοντα", που επιδιώκει να είναι γρήγορος και δυνατός, αλλά όχι "αβαρής". Ο λαός παίζει ρόλο στην επιλογή των ηγεσιών, αλλά πάντα διαλέγει ανάμεσα στις προτάσεις του συστήματος, τις οποίες βέβαια δεν έχει τη γνώση να ελέγξει.

Γιατί τα λέμε όλα αυτά; Γιατί οι Αμερικανοί σήμερα επιτέθηκαν στο Ιράκ κι αυτό θα είναι η δική τους "σικελική εκστρατεία". Είναι σύστημα "αετός" και η κοινωνική του δομή ως σύστημα δεν είναι ούτε καν του επιπέδου του "λέοντα". Οι ηγέτες των ΗΠΑ, παρ' όλη την έτοιμη γνώση της ιστορίας —την οποία δεν είχαν οι Αθηναίοι—, δεν απέφυγαν το σφάλμα που οδηγεί στο θάνατο του ιμπεριαλισμού τους. Οι Αμερικανοί προφανώς διαβάζουν τον Θουκυδίδη, αλλά δεν τον κατανοούν. Τον μελετούν, αλλά δεν τον εμπεδώνουν. Γιατί; Γιατί οι Αμερικανοί στρατηγικοί σχεδιαστές δεν μπορούν να νικήσουν την καταγωγή τους. Αυτή τους κάνει να φέρονται ως αφελείς βλάκες. Δεν έγιναν ποτέ "παιδιά" του Περικλή, παρ' όλο που δανείστηκαν τη στρατηγική ευφυΐα του. Ήταν και παραμένουν "παιδιά" του καραγκιόζη του Καστέρ. Δεν είναι δυνατόν να χειριστείς ένα σύστημα που "καταστράφηκε" υπό την ηγεσία ευφυών στρατηγών και υπό τον έλεγχο του πιο ομοιογενώς μορφωμένου λαού στον κόσμο και να θέλεις να επιβιώσεις, μιμούμενος τον τενεκέ τον Καστέρ μέσα σε μια κοινωνία αμόρφωτη, βάρβαρη και ταξικά ανισόρροπη.

Απόσπασμα από το βιβλίο του Παναγιώτη Τραϊανού

 «ΠΟΛΕΜΟΣ ΣΤΟ ΙΡΑΚ... Οι Αμερικανοί στα δίχτυα του Θουκυδίδη» Apr 22, 2003