Ελεύθερη αγορά πάνω σε δημόσιες ανάγκες δεν υπάρχει.

Δεμένα στα λιμάνια όλης της χώρας ενδέχεται να μείνουν τις επόμενες ημέρες -και άγνωστο για πόσο- τα περίπου 200 επιβατηγά-οχηματαγωγά πλοία της ακτοπλοΐας.

*Ακτοπλοΐα*

Φαντάζεται κάποιος τι θα γινόταν, αν μετά από μια έντονη χιονόπτωση στη Φλώρινα, για παράδειγμα, δεν πήγαινε ο κρατικός μηχανισμός να καθαρίσει το οδικό δίκτυο, ώστε να το κάνει βατό; Να άφηνε έναν ολόκληρο νομό χωρίς επικοινωνία με την υπόλοιπη χώρα; Να άφηνε έναν ολόκληρο νομό στο έλεος κάποιων κερδοσκόπων ιδιωτών με ερπυστριοφόρα; Επανάσταση θα γινόταν. Επανάσταση μάλιστα εξαιρετικά βίαιη, αν αυτά τα θρασίμια που επωφελούνταν μιλούσαν για ελεύθερη αγορά και ιδιωτική οικονομία. Αν αυτά τα θρασίμια στηρίζονταν στην εγκληματική αμέλεια του κράτους, προκειμένου να θησαυρίσουν εις βάρος ενός ολόκληρου νομού.

Ελεύθερη αγορά πάνω σε δημόσιες ανάγκες δεν υπάρχει.

Όταν υπάρχει δημόσια ανάγκη, η ελεύθερη αγορά οδηγεί στον εκβιασμό και στην ομηρία πληθυσμών.

Η ελεύθερη αγορά

προϋποθέτει να έχουν καλυφθεί οι δημόσιες ανάγκες και από εκεί και πέρα να υπεισέρχεται ο παράγοντας ποιότητα, ο οποίος δεν "φτάνει" για να επιτρέψει ούτε τον εκβιασμό ούτε την ομηρία.

Δημόσια ανάγκη είναι για παράδειγμα να υπάρχει συγκοινωνία, για να μπορεί ο Φλωρινιώτης, ο οποίος δεν έχει μεταφορικό μέσο, να πάει στην Αθήνα.

Αν υπάρχει κάλυψη αυτής της ανάγκης, είναι καλυμμένο και το κράτος.

Αν ένας Φλωρινιώτης θέλει να πάει στην Αθήνα με ελικόπτερο, αυτό είναι ελεύθερη αγορά.

Αυτό είναι κάτι που δεν αφορά το κράτος και αφορά την αγορά. Αν υπάρχει ζήτηση τέτοιου είδους υπηρεσιών, σίγουρα θα βρεθούν ιδιώτες να την προσφέρουν.

Κάτι τέτοιο συμβαίνει και με την ακτοπλοΐα.

Η "γραμμή" που συνδέει τη Μυτιλήνη με την Αθήνα δεν είναι ελεύθερη αγορά.

Είναι δημόσιος δρόμος. Ένας ιδιόμορφος δημόσιος δρόμος. Το κράτος έχει υποχρέωση να εξασφαλίσει τη "βατότητα" αυτού του "δρόμου".

Όταν οι ακτοπλόοι μιλούν για ελεύθερη οικονομία και ανεξέλεγκτη τιμολογιακή πολιτική στο θέμα των ναύλων, ξεπερνούν κάθε όριο θράσους. Είναι απορίας άξιον, που δεν βρίσκεται ένας να τους πλακώσει στις κλωτσιές και να τους στείλει στο διάολο. Δεν βρίσκεται ένας να τους αποβάλει κατ’ ευθείαν από τα δρομολόγια του Αιγαίου. Τότε θα δουν τι σημαίνει δημόσιο συμφέρον. Να βγουν αναγκαστικά στον μόνο χώρο όπου υπάρχει ιδιωτικός τομέας στο Αιγαίο και είναι αυτός της κρουαζιέρας. Να έχουν ως μόνη διέξοδό τους να κουβαλάνε Φελούχους στον Νείλο. Τότε θα δούνε τι σημαίνει ιδιωτικός τομέας. Θα μάχονται να επιβιώσουν και δεν θα μπορούν.

Τώρα εκ του ασφαλούς παριστάνουν τους έξυπνους. Ως χορηγοί του δικομματισμού, παριστάνουν τα αφεντικά του Αιγαίου. Τα πλοία των περισσότερων είναι κατάλληλα μόνον για στόχοι του πολεμικού ναυτικού και έχουν το θράσος να εκβιάζουν. Σε δεδομένη αγορά, με δεδομένα έσοδα, κάνουν τους δαιμόνιους επιχειρηματίες. Οι καπετάνιοι της "πισίνας". Όλα αυτά είναι εγκλήματα. Είναι εγκλήματα ενός ανεύθυνου κράτους, που ευνοεί "κολλητούς". Ενός κράτους, που δεν γνωρίζει τον ρόλο του. Ενός κράτους, που, τις λίγες φορές που επεμβαίνει, δημιουργεί περισσότερα προβλήματα απ' όσα μπορεί να επιλύσει.

Όταν υπάρχει γνώση για το τι συμβαίνει, όλα αυτά είναι προβλήματα εύκολα στη λύση τους. Τι σημαίνει αυτό; Το εξής απλό. Ένα μεγάλο μέρος της πατρίδας μας είναι νησιωτικό. Νομοί ολόκληροι βρίσκονται στα ελληνικά πελάγη. Νομοί χιλιάδων φορολογούμενων πολιτών. Πολιτών, έναντι των οποίων το κράτος έχει υποχρεώσεις. Το κράτος είναι αυτό το οποίο έχει την υποχρέωση να διατηρεί την επαφή μεταξύ της ηπειρωτικής και της νησιωτικής χώρας. Με δικά του κριτήρια —και συμπεριλαμβάνοντας το σύνολο των δεδομένων που αφορούν τόσο τις οικονομικές του δυνατότητες όσο και την υποχρέωσή του απέναντι στις ζωτικές ανάγκες των νησιωτών— πρέπει να συντάσσει το πρόγραμμα των δρομολογίων.

Είναι τέτοια η υποχρέωση του κράτους απέναντι στους χιλιάδες νησιώτες μας, που, αν δεν υπήρχαν ιδιώτες ακτοπλόοι, θα έπρεπε το ίδιο το κράτος να γίνει "ακτοπλόος". Θα έπρεπε να "χτίσει" δημόσιο στόλο, προκειμένου να συνδέσει τα νησιά με την ηπειρωτική Ελλάδα. Όπως είναι υποχρεωμένο να φτιάχνει δημόσιους δρόμους, έτσι είναι υποχρεωμένο να δημιουργεί "δρόμους" πάνω στο Αιγαίο. Όπως είναι υποχρεωμένο να γίνεται "εργολάβος", έτσι είναι υποχρεωμένο να γίνει "ακτοπλόος". Όπως είναι υποχρεωμένο να αποχιονίζει τους δρόμους, έτσι είναι υποχρεωμένο να ελέγχει τα ναύλα των δρομολογίων. Από τη στιγμή που έχει γνώση των υποχρεώσεών του και ταυτόχρονα υπάρχουν ιδιώτες ακτοπλόοι, τα πάντα είναι εύκολα. Δεν χρειάζεται να φτιάξει δικούς του στόλους. Μπορεί να επινοικιάζει σε ακτοπλόους τη δική του υποχρέωση.

Με όλα αυτά ως δεδομένα μπορεί να εξασφαλίσει τα δημόσια συμφέροντα και ταυτόχρονα να συνεργαστεί με ιδιώτες. Κάθε χρόνο θα καλεί τους ακτοπλόους σε διαγωνισμό. Αυτός ο διαγωνισμός θα έχει προδιαγραφές πλοίων. Ηλικία, ταχύτητες, μεταφορική ικανότητα κλπ.. Αφού δημοσιοποιηθούν όλα αυτά, θα ξεκινά ο διαγωνισμός. Το κράτος θα ζητάει κάλυψη δρομολογίων και το κράτος θα ορίζει τις τιμές των ναύλων. Εκεί θα προστατεύονται οι νησιώτες μας και τα συμφέροντά τους. Εκεί θα κρίνεται το κράτος για το εάν καλύπτει ή όχι τις υποχρεώσεις του απέναντι σ' αυτούς.

Ο καθορισμός των ναύλων αποδεικνύει το πώς αντιλαμβάνεται το κράτος τον ρόλο του και βέβαια το πώς αντιλαμβάνεται την ισονομία και την ισοπολιτεία που πρεσβεύει το Σύνταγμα. Όσο κι αν αυτό φαίνεται δύσκολο, δεν είναι τέτοιο. Ο καθορισμός των ναύλων γίνεται με έναν πολύ συγκεκριμένο τρόπο. Τι κάνεις; Εξισώνεις τη θάλασσα με τη στεριά, ώστε να υπάρχει ισότητα μεταξύ των πολιτών, ανεξάρτητα με το πού κατοικούν. Φτιάχνεις ως κράτος "γέφυρες" για τα νησιά.

Αυτό γίνεται με έναν πολύ απλό τρόπο. Πώς γίνεται; Υπολογίζεις τα μέσα κόστη της χερσαίας ιδιωτικής μεταφοράς. Πηγαίνεις για παράδειγμα στον καλύτερο αυτοκινητόδρομο της χώρας και κάνεις μια οικονομοτεχνική μελέτη. Ποιος είναι ο καλύτερος αυτοκινητόδρομος της χώρας; Ο άξονας Αθήνας-Θεσσαλονίκης. Πόσο κοστίζει κατά μέσο όρο η μετακίνηση του πολίτη σ' αυτόν τον άξονα με δικό του μεταφορικό μέσον. Βενζίνες, διόδια, φθορά του αυτοκινήτου κλπ.. Από αυτό το συνολικό νούμερο βγάζεις ένα μέσο κόστος χιλιομέτρου. Αυτό το κόστος το "μεταφέρεις" και στη θάλασσα.

Πόσα χιλιόμετρα απέχει η Χίος ή η Σάμος από τον Πειραιά; Πολλαπλασιάζεις αυτά τα χιλιόμετρα με το μέσο κόστος του χιλιομέτρου στην ξηρά και βγάζεις το ναύλο της μεταφοράς του αυτοκινήτου. Τα ανάλογα μπορούν να γίνουν και για το ναύλο του απλού επιβάτη. Με μέσον όρο των τιμών ανά χιλιόμετρο για τα ΚΤΕΛ, βγάζεις το αντίστοιχο νούμερο. Αυτό απαιτεί η ισονομία και η ισοπολιτεία. Αυτό απαιτεί η δικαιοσύνη για τους χιλιάδες φορολογούμενους νησιώτες μας. Από τη στιγμή που η Πολιτεία γνωρίζει τα κόστη, είναι εύκολο να περάσει στον διαγωνισμό για τα δρομολόγια.

Πώς θα γίνεται αυτός ο διαγωνισμός; Το κράτος θα ζητάει και οι ακτοπλόοι θα προσφέρουν. Θα κατατίθενται μελέτες βιωσιμότητας. Τι σημαίνει αυτό; Το εξής απλό; Με ποια πληρότητα δρομολογίων καλύπτεται το κόστος του ακτοπλόου, για να καλύψει τις απαιτήσεις του κράτους; Έστω ότι αυτά καλύπτονται με μια πληρότητα της τάξης του 60%. Ποιο κέρδος του ακτοπλόου θεωρεί εύλογο το κράτος για μια δεδομένη αγορά και άρα εξασφαλισμένη απόσβεση; Έστω το 15% αυτής της πληρότητας. Άρα έχουμε ένα 75% της πληρότητας ως υποχρέωση του κράτους να καλύπτεται και όχι βέβαια να το πληρώνει το ίδιο.

Αυτό το "εύλογο" και άρα αφορολόγητο κέρδος θα είναι αυτό το οποίο θα καθορίζει και τα πλαίσια του διαγωνισμού. Αν οι Έλληνες ακτοπλόοι δέχονται αυτό το οποίο το κράτος θεωρεί "εύλογο", ο διαγωνισμός θα είναι κλειστός και θα αφορά μόνον ελληνικές εταιρείες. Αν δεν το δέχονται και έχουν παράλογες απαιτήσεις, ο διαγωνισμός θα γίνεται διεθνής και θα συμπεριλαμβάνει και ξένες εταιρείες. Είναι βέβαιον ότι θα το δεχθούν οι ακτοπλόοι, γιατί είναι σίγουρη επένδυση. Είναι βέβαιον —και αυτό μπορεί τύχει κρατικής ενθάρρυνσης— ότι πολλοί θα ενδιαφερθούν για μια τόσο σίγουρη αγορά. Η τοπική αυτοδιοίκηση των νησιών μπορεί να διεκδικήσει το δικαίωμα ν' αναπτυχθεί στον χώρο. Το ίδιο μπορούν να κάνουν και τα ασφαλιστικά ταμεία. Μπορούν να εξασφαλίσουν πόρους για δημιουργία στόλων. Οι συμμορίες των ακτοπλόων πρέπει να πάψουν να βαστούν σε ομηρία τα ελληνικά νησιά.

Ποια θα είναι η πρακτική εφαρμογή του σχεδιασμού αυτού;

Στο τέλος κάθε οικονομικής χρονιάς κράτος και ακτοπλόοι θα κλείνουν τους λογαριασμούς τους με το κράτος. Οι ακτοπλόοι θα εμφανίζονται με τα παραστατικά των εισιτηρίων ολόκληρου του οικονομικού έτους και το κράτος θα εμφανίζεται με τα δημόσια χρήματα σε "βαλίτσες".

Για τα υποχρεωτικά δρομολόγια, τα οποία δεν κάλυπταν την πληρότητα που απαιτεί το κόστος λειτουργίας τους —και άρα οι ακτοπλόοι δεν είχαν το "εύλογο" κέρδος—, το κράτος θα καλύπτει τη διαφορά.

Αν αυτοί εμφανίζουν εισιτήρια για το 50% της πληρότητάς του στόλου τους το υπόλοιπο 25% θα το παίρνουν από το κράτος.

Αν η πληρότητα ξεπερνά το 75%, το επιπλέον ποσό θα φορολογείται.

Τα επιπλέον δρομολόγια επιπλέον πλοίων, που θα χρησιμοποιούνται σε περιόδους αιχμής από τους ακτοπλόους, θα φορολογούνται κανονικά.

Κανονικά, όπως η κάθε επιχείρηση, που έχει έσοδα και έξοδα.

Η χρηματοδότηση του κράτους έχει σχέση μόνον γι' αυτά για τα οποία δεσμεύεται από τις υποχρεώσεις του απέναντι στους νησιώτες.

Μακάρι η επιβατική κίνηση να είναι τόσο τεράστια και οι ακτοπλόοι να θησαυρίζουν. Απλή αριθμητική.    

                                                                                                                http://www.eamb.gr/